Ποιήματα – Κείμενα

Περιγραφή

Δίγλωσση έκδοση

Για πρώτη φορά στην ελληνική βιβλιογραφία μια ολοκληρωμένη μελέτη γύρω από το έργο του Eugenio Montale (βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, 1975) με την υπογραφή του Γιάννη Παππά.

Δεν χωρά καμιά αμφιβολία πως στην ιταλική ποιητική σκηνή του εικοστού αιώνα το έργο του Εουτζένιο Μοντάλε καταλαμβάνει προεξάρχουσα θέση. Κατά συνέπεια, δε θα μπορούσαμε με κανέναν τρόπο να το αγνοήσουμε, εφόσον από πολλές απόψεις εκπροσωπεί την επιτομή ενός φιλοσοφικού-λογοτεχνικού μωσαϊκού σχεδόν μισού αιώνα.
Η πνευματική διαμόρφωση του Μοντάλε σφραγίζεται από την αποδοχή εκ μέρους του ιδεαλισμού αρχικά του Τζοβάνι Τζεντίλε, τον οποίο εντούτοις δεν αφομοίωσε πλήρως, και κατόπιν του Μπενεντέτο Κρότσε, τα κύρια γνωρίσματα του οποίου ο ποιητής φιλοδοξούσε να υιοθετήσει, αν και με τρόπο αποσπασματικό και τελικά ελάχιστα αποτελεσματικό, καθότι ταλανιζόταν από άλλες παρορμήσεις, πιο επιτακτικές και απτές. Σε κάθε περίπτωση, μεγαλύτερη επιρροή φαίνεται να έχει δεχτεί από τη θεωρία της ενόρασης του Ανρί Μπερξόν, και ιδίως από την ενδεχομενικότητα του Εμίλ Μπουτρού, τα συμπεράσματα του οποίου στα χρόνια που προηγήθηκαν του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου συζητήθηκαν και διαδόθηκαν ευρέως.
Ο Μοντάλε, μολονότι δε συγκαταλέγεται στους πολυγραφότερους ποιητές, αντιπροσωπεύει μία από τις σπουδαιότερες στιγμές στην παγκόσμια ποίηση του εικοστού αιώνα.
Μπόρεσε εξαρχής να ανακαλύψει και να επεξεργαστεί τη βασική του θεματολογία, στην οποία επρόκειτο να παραμείνει πιστός και τα επόμενα χρόνια. Υπό αυτή την έννοια, η ποίηση του δομείται και εξελίσσεται με ιδιαίτερα ενιαίο τρόπο, χάρη στη συνέπεια μιας συγκεκριμένης διαδρομής ιδεών.
Από το σύνολο του ποιητικού του έργου ουσιαστικά ξεχωρίζουν τρεις συλλογές, οι οποίες παρουσιάζουν και τη μεγαλύτερη αξία και ενδιαφέρον: Κόκαλα Σουπιάς (1925), Περιστάσεις (1939), Η Μπόρα και Άλλα Ποιήματα (1956). Η διαδρομή τους απηχεί την πορεία του ανθρώπου στη διάρκεια μιας ταραχώδους ιστορικής περιόδου, που εκτείνεται από την εγκαθίδρυση του φασιστικού καθεστώτος (1922) μέχρι το λεγόμενο ιταλικό οικονομικό θαύμα (1955-1960).
Στα “Κόκαλα Σουπιάς” κυριαρχεί η ιδέα ενός κόσμου βυθισμένου σε μια αίσθηση αναπόφευκτης και αβάσταχτης ήττας, από την οποία πηγάζει η οδύνη ως πρωταρχικό θέμα στοχασμού και ως εσώτερος δεσμός με την ύπαρξη. Έπειτα, σε υπαρξιακό επίπεδο, ολοκληρώνεται αμετάκλητα η τραγωδία, αφήνοντας σημάδια που δε θα φύγουν ποτέ. […]
Υπό αυτό το πρίσμα διαπιστώνει κανείς τον «ορθολογικό πεσιμισμό των πρώτων έργων του Μοντάλε» (Λουνιάνι), στα οποία ο ποιητής δεν καταφέρνει να αντέξει την επέμβαση ή μάλλον την εισβολή της πραγματικότητας και της δραματικής της συνείδησης.
Έτσι οι “Περιστάσεις” δεν είναι τίποτε άλλο παρά θαυμαστά γεγονότα, χάρη στα οποία ο άνθρωπος μπορεί να μετέχει της «χάριτος» και να οδηγηθεί στη «λύτρωση» σε έναν κόσμο φανταστικό και, ως εκ τούτου, κατά κάποιο τρόπο ιδανικό και εξιδανικευμένο, πολύ μακρινό από το σαθρό και ατελές παρόν.
Μέσα από μια ανάλογη διαδρομή πράγματι η μορφή της γυναίκας που μεσιτεύει προβάλλει καταλυτική.
Σε αυτή την ποίηση, και κατ’ επέκταση μέσω της ποίησης, αναδύονται παρουσίες οι οποίες φέρνουν στο φως κόσμους κρυμμένους, που ξεδιπλώνονται απρόσκοπτα […]

(Από την εισαγωγή του Κρεσέντσιο Σαντζίλιο)