Πανδημία Κλιματική αλλαγή

Περιγραφή

Η παρατεταμένη κρίση του συστήματος παίρνει διαστάσεις που απειλούν τον πλανήτη. Πάνω στην εικόνα της μεγαλύτερης κοινωνικής ανισότητας έρχονται να προστεθούν η περιβαλλοντική καταστροφή και οι επιδημίες.
Τα κείμενα που περιλαμβάνει αυτό το βιβλίο καλύπτουν δυο θεματικές ενότητες που συνδέονται μεταξύ τους. Η πρώτη έχει να κάνει με την πανδημία του Covid-19 και η δεύτερη καταπιάνεται με όλα τα μέτωπα της περιβαλλοντικής κρίσης.
Το υπόβαθρο αυτής της σύνδεσης είναι η ανάλυση του Μαρξ και του Ένγκελς για την καταστροφική δυναμική του συστήματος που το χαρακτηρίζει ο τυφλός ανταγωνισμός για το κυνήγι του κέρδους: ήταν ο Μαρξ εκείνος που μίλησε για τη «μεταβολική ρήξη» που προκαλεί ο καπιταλισμός στη σχέση της κοινωνίας με τη φύση.
Αυτές οι ιδέες δίνουν δύναμη στους αγώνες μας, ανοίγοντας τους ορίζοντες της συνολικής εναλλακτικής: μιας κοινωνίας απαλλαγμένης από τις πολλαπλές αποτυχίες του καπιταλισμού που θα έχει σαν κινητήριο δύναμη την ικανοποίηση των αναγκών και όχι το κέρδος.

(Aπό τον πρόλογο της νέας έκδοσης του Μαρξιστικού βιβλιοπωλείου)

Ζούμε στην εποχή μιας ανεπανάληπτης περιβαλλοντικής καταστροφής με την κλιματική αλλαγή να αποτελεί την πιο γνωστή εκδήλωσή της, αλλά σε καμιά περίπτωση τη μοναδική. Όπως αναδεικνύουν τεκμηριωμένα τα κείμενα αυτής της έκδοσης, η πανδημία του Covid-19 συνδέεται με πολλούς τρόπους με τον τρόπο που ο καπιταλισμός οργανώνει την παραγωγή και τη σχέση της ανθρώπινης κοινωνίας με τη φύση.

Αντικαπιταλιστές επιστήμονες, όπως ο βιολόγος Ρομπ Γουάλας, έχουν αναδείξει αναλυτικά την συσχέτιση της ‘βιομηχανικής γεωργίας και κτηνοτροφίας’, στην οποία επιδίδονται γιγάντιες πολυεθνικές, με την καταστροφή των δασών και τη δημιουργία των συνθηκών για το πέρασμα παθογόνων ιών από τα ζώα στους ανθρώπους.

Η χρονιά που πέρασε σηματοδότησε το σημείο όπου τη σύνδεση ανάμεσα στο σύστημα της κρίσης και της ανισότητας με την περιβαλλοντική καταστροφή, άρχισαν να την κάνουν εκατομμύρια άνθρωποι. Το Σεπτέμβρη του 2019 περίπου επτά εκατομμύρια διαδηλωτές και διαδηλώτριες πλημμύρισαν τους δρόμους σε κάθε γωνιά του πλανήτη και το σύνθημα που συνόψισε με τον πιο εύστοχο τρόπο τις ιδέες τους ήταν το «Αλλάξτε το Σύστημα – Όχι το Κλίμα».

Η προοπτική που συμπυκνώνει αυτό το σύνθημα γίνεται ακόμα πιο επείγουσα στις μέρες μας.

Η κυβέρνηση του Μητσοτάκη βαδίζει και σε αυτό το ζήτημα στα χνάρια του Τραμπ και του Μπολσονάρο. Ο ‘περιβαλλοντικός’ νόμος που πέρασε στη Βουλή στις αρχές του Μάη είναι κομμένος και ραμμένος στα συμφέροντα των αρπακτικών της αγοράς που μαζί με τη φτώχεια και την ανεργία καταστρέφουν το περιβάλλον. Γι’ αυτό, μπροστά μας ανοίγονται μεγάλες μάχες

Αυτή η έκδοση του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου είναι μια ιδιαίτερη συμβολή σε αυτές τις μάχες και στη συζήτηση που ανοίγει σε χιλιάδες αγωνίστριες και αγωνιστές. Όπως θυμίζει ένα από τα κείμενα του βιβλίου, ήταν ο Μαρξ εκείνος που μίλησε για τη ‘μεταβολική ρήξη’ που προκαλεί ο καπιταλισμός στη σχέση της κοινωνίας με τη φύση και υπογράμμιζε ότι: «Η καπιταλιστική παραγωγή, συνεπώς, αναπτύσσει την τεχνική και το βαθμό συνδυασμού της κοινωνικής παραγωγικής διαδικασίας υπονομεύοντας ταυτόχρονα τις αρχικές πηγές κάθε πλούτου –το έδαφος και τον εργάτη».

Αυτές οι ιδέες είναι μια κληρονομιά απαραίτητη σήμερα στους αγώνες μας. Γιατί τους δίνει δύναμη ανοίγοντας τους ορίζοντες της συνολικής εναλλακτικής: μιας κοινωνίας απαλλαγμένης από τις «πολλαπλές αποτυχίες του καπιταλισμού» που θα έχει σαν κινητήρια δύναμη την ικανοποίηση των αναγκών και όχι το κέρδος.