Με τα μάτια των παιδιών

Περιγραφή

Bασίζεται στη νουβέλα «Τα παιδιά της Τσένκοβα» του Φράνιο Κραλ, ενός δασκάλου από τη Σλοβακία ο οποίος την τραγική κατάσταση των παιδιών που συναντούσε κατά την πορεία του ως δάσκαλος στα σλοβακικά χωριά στην περίοδο του μεσοπολέμου, μετέφερε στα βιβλία του.

Διαβάζοντας ο αναγνώστης θα βρεθεί στη Σλοβακία της δεκαετίας 1930, στα βουνά του βορρά, στις πεδιάδες του Ουγγρικού νότου, στην πρωτεύουσα. Δεν πρόκειται όμως για ένα ονειρικό ταξίδι στα πανέμορφα αυτά μέρη. Η σκληρή πραγματικότητα της κρίσης ορίζει αλύπητα την πορεία της αφήγησης.

Δεν είναι μετάφραση αλλά μια καινούργια δυναμική αφήγηση ειδικά προσαρμοσμένη για τον Έλληνα αναγνώστη. Αφήγηση που καθηλώνει, μιας ιστορίας που δυστυχώς επαναλαμβάνεται στις μέρες μας.

Τα παιδιά της Τσένκοβα είναι ο Όλιβερ Τουίστ της πρώτης βιομηχανικής εποχής αλλά και τα παιδιά της τωρινής οικονομικής κρίσης, είναι τα παιδιά που ζουν τη σκληρή πραγματικότητα της φτώχειας.

Τα παιδιά της Τσένκοβα, με την ίδια τους τη ζωή,  περιγράφουν την κρίση

Η ιστορία της χήρας Ζουζάνας και των τεσσάρων της παιδιών ξεκινάει στην βόρεια Σλοβακία, κάπου στην οροσειρά Τάρτα. Δεν έχουν που να πάνε. Με το θάνατο του πάτερα η οικογένεια έχασε τόσο το σπίτι όσο και το πενιχρό εισόδημα. Άστεγοι, ζουν σε μια σπηλιά. Η Ζουζάνα φοβάται τι θα κάνουν το χειμώνα. Η ίδια εργάζεται σε ένα τουριστικό θέρετρο στην λάντζα, αλλά πληρώνεται μόνο με φαγητό που έμεινε από τους πελάτες. Μη έχοντας επιλογή, στέλνει τα παιδιά της να ζητιανέψουν.

Το τετράχρονο αγοράκι της, ο Πάλκο, ξυπνάει το ενδιαφέρον σε ένα άτεκνο ζευγάρι ευκατάστατων ανθρώπων και τον αγοράζουν από την απελπισμένη μητέρα με χίλιες κορώνες. Η Ζουζάνα πιστεύει ότι το παιδί θα περνάει καλά και αγοράζει ζεστά ρούχα για τα υπόλοιπα τρία παιδιά. Αλλά το πρόβλημα της κατοικίας τους μένει άλυτο. Κανείς δεν θέλει να την βοηθήσει. Τελικά προσπαθεί να πουλήσει και τα δυο μεγαλύτερα της παιδιά : τον δεκάχρονο Μίσο και την λίγο μικρότερη Χάνκα. Την συλλαμβάνει όμως ένας αστυνόμος και στέλνει τα παιδιά στην κοινωνική πρόνοια. Ο Μίσο μεταφέρεται σε άλλη οικογένεια στην Μρατισλάβα. Εκεί πηγαίνει σχολείο και κάνει τον υπηρέτη στην οικογένεια ενός τσαγκάρη που είναι και εκείνη φτωχή. Έρχεται σε επαφή με το εργατικό κίνημα.

Η Χάνκα στάλθηκε σε έναν τσιφλικά στον Ουγγρικό νότο. Δεν καταλαβαίνει Ουγγρικά, πρέπει να μένει στο στάβλο αλλά πηγαίνει σχολείο. Τότε, οι οικογένειες που είχαν την κηδεμονία έπρεπε σύμφωνα με τον νόμο να στέλνουν τα παιδιά στο σχολείο, ενώ λάμβαναν χρήματα βοήθειας από το κράτος το οποίο δεν είχε εγκαταστάσεις για τα ορφανά παιδιά ή για τα παιδιά τα οποία αδυνατούσαν να φροντίζουν οι γονείς. Στο σχολείο γνωρίζει έναν Σλοβάκο δάσκαλο ο οποίος την βοηθάει να μάθει γράμματα και της δίνει και κάποιο χαρτζιλίκι.

Ενώ η Ζουζάνα μαζί με το τελευταίο της μωρό βρίσκει δωμάτιο σε ένα κλειστό ξενοδοχείο όπου περνάει το χειμώνα χωρίς θέρμανση, εξαρτώμενη από την ελεημοσύνη άλλων ανθρώπων.
Ο μικρός Πάλκο στην αρχή περνάει καλά, αλλά τελικά η νέα μητέρα του τον βαριέται καθώς το παιδί ήταν γεμάτο ενέργεια και τον επιστρέψει στην Ζουζάνα. Ο Μίσο και η Χάνκα παίρνουν την απόφαση να επιστρέψουν στην μαμά. Στο τέλος βρίσκονται όλοι μαζί πάλι εκεί που ξεκίνησε η ιστορία. Η διαφορά είναι ότι ο Μίσο προσδιορίζει τις αιτίες της κρίσης και την μοναδική λύση