Καπιταλισμός χωρίς αντίπαλο

Περιγραφή

Στο βιβλίο του “Καπιταλισμός χωρίς αντίπαλο”, ο Μπράνκο Μιλάνοβιτς αναλύει τη δυναμική του σύγχρονου καπιταλισμού, ο οποίος, σε όλες του τις εκδοχές (αμερικανικός, κινεζικός), έχει πλέον κυριαρχήσει απόλυτα, με δυσμενείς συνέπειες, καθώς ολισθαίνει προς την πλουτοκρατία, τη διαφθορά, την εμπορευματοποίηση των πάντων, την υποχώρηση του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας.

Το μέλλον προβλέπεται ζοφερό. Η αλλαγή του προϋποθέτει μια ριζοσπαστική πολιτική μείωσης των ανισοτήτων.

***

Το βιβλίο σας Καπιταλισμός χωρίς αντίπαλο, ξεκινάει με την υπόθεση ότι σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε ένα μοναδικό οικονομικό μοντέλο. Εάν ο καπιταλισμός συνεχίσει να γεννά τέτοιες απαράδεκτες ανισότητες, πιστεύετε ότι θα μπορούσε να επιστρέψει κάποια μορφή κομμουνισμού, ως αναπόφευκτη εναλλακτική λύση;

Ο κόσμος παραείναι περίπλοκος ώστε να μας προσφέρεται ένα και μόνο μοντέλο. Στην πραγματικότητα, διαθέτουμε δύο εκδοχές καπιταλισμού. Η πρώτη την οποία μπορούμε να αποκαλέσουμε «πολιτικό καπιταλισμό» είναι ουσιαστικά το κινεζικό μοντέλο, το οποίο θεωρώ εντελώς καπιταλιστικό. Η δεύτερη αποτελεί εξέλιξη του αρχικού καπιταλισμού, ο οποίος μέσω της παγκοσμιοποίησης κατέστη υπέρμετρα τεχνοκρατικός και αυταρχικός. Αυτά τα δύο μοντέλα είναι ανταγωνιστικά μεταξύ τους και, εντέλει, μόνο το ένα θα επικρατήσει: κατά τη γνώμη μου, εκείνο που θα ρίξει το βάρος του στη συνιστώσα της εργασίας. Όσον αφορά τον κομμουνισμό, η γνώμη που θα εκφέρω γι’ αυτόν, στο βιβλίο μου, θα είναι αρνητική, από ιστορική άποψη. Να γιατί δεν νομίζω ότι μπορεί να επιστρέψει. Ωστόσο, πιστεύω ότι σε βάθος χρόνου η ανισότητα θα αποδειχτεί μη βιώσιμη· κατά συνέπεια, άλλα μοντέλα είναι πιθανό, αν όχι και επιθυμητό, να επικρατήσουν. Για τον πρόσθετο λόγο ότι η ιδεολογία τού «να βγάζουμε χρήματα» με οποιοδήποτε κόστος θέτει σε κίνδυνο την οικουμενική αξία της δημοκρατίας. Σήμερα φαίνεται ότι οι εκλογές δεν κερδίζονται χωρίς διαφθορά, και πως ούτε η ίδια η δημοκρατία δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αυτήν.

Απόσπασμα από συνέντευξη του Μπράνκο Μιλάνοβιτς στην εφημερίδα Il Manifesto (6/6/2018)