Η ταξική δομή της κυπριακής κοινωνίας

Description

“Οι κοινωνικές τάξεις είναι εδώ”! Αυτό είναι ίσως το σημαντικότερο εύρημα της έρευνας για την Ταξική Δομή της Κυπριακής Κοινωνίας που διεξήγε η Ερευνητική Ομάδα: Ιστορία, Θεωρία και Έρευνα της Κοινωνίας του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του Αιγαίου. Η έρευνα βασίστηκε σε πρωτογενή δεδομένα (323 συνεντεύξεις πρόσωπο με πρόσωπο και ερωτηματολόγιο), αλλά και σε δευτερογενή δεδομένα της ΚΥΣΤΑΤ που κωδικοποιήθηκαν εκ νέου ώστε οι στατιστικές κατηγορίες να δείξουν ταξικές θέσεις.

Το εύρημα αυτό που αντανακλά στη γενίκευση της μισθωτής εργασίας στην Κύπρο (2018: 87,1%) δείχνει πόσο ιδεοληπτικές είναι οι θέσεις για “το τέλος των κοινωνικών τάξεων”. αφού τα ίδια τα υποκείμενα τοποθετούν τον εαυτό τους σύμφωνα με την ταξική τους κατάσταση και  τη βιωμένη εμπειρία σε μια κοινωνική τάξη (εργατική τάξη: 75,33%, αστική τάξη: 0,99%, ανώτερη μεσαία τάξη: 1,32%, μεσαία τάξη: 22,37%). Επομένως υπάρχει, τόσο η παράσταση της τάξης ως κοινότητας, ως συλλογικότητας κ.ο.κ., όσο και η επίγνωση (οιονεί ταξική συνείδηση) που μπορεί να στηρίξει μοτίβα ταξικής δράσης.

Ωστόσο, η κοινωνική δράση χρειάζεται οργανωσιακούς πόρους (κοινωνικό κεφάλαιο, κοινωνικά δίκτυα κλπ) που ακολουθώντας την ταξική κατάσταση των ατόμων είναι άνισα μοιρασμένοι. Έτσι, το 65,2% των ερωτώμενων σε πραγματικό χρόνο (2019) εργάζεται χωρίς συλλογική σύμβαση, το 39,3% σε επιχειρήσεις που δεν υπάρχει συντεχνία, ή δεν επιτρέπεται η συνδικαλιστική οργάνωση (6,7%) ενώ το 31,8% των ερωτώμενων, δεν έχει κοινωνική ασφάλιση. Το γεγονός αυτό σε συνάρτηση με τη δραματική μείωση της αυτοαπασχόλησης, που βιώνεται, από μέρος των μικροαστικών στρωμάτων, των ανέργων κ.ά., ως κοινωνική έκπτωση, και την αύξηση της ανειδίκευτης εργασίας, διαμορφώνει το κοινωνικό κλίμα για την εμφάνιση αντιδραστικών μορφών κοινωνικής συνείδησης.