Εναντίον των αθυρόστομων γελωτοποιών

Description

Η ομιλία του Ντάριο Φο ενώπιον της Σουηδικής Ακαδημίας, δεν ήταν μια τυπική ομιλία παραλαβής ενός βραβείου. Ήταν ουσιαστικά μια θεατρική παράσταση που περιλάμβανε καλαμπούρια, κίνηση, παντομίμα, αφήγηση.

Στο βιβλίο των εκδόσεων ΚΨΜ αποτυπώνονται τα πρωτότυπα σκίτσα καθώς και η ελληνική τους μετάφραση. Επίσης παρατίθεται ολόκληρη η ομιλία του Ντάριο Φο στην τελετή απονομής. Στην εισαγωγή του βιβλίου, ο Πάνος Τότσικας καταγράφει την μικρή ιστορία των «αριστερών και ανατρεπτικών» Νόμπελ και μας εισάγει στο κλίμα της εποχής και τα γεγονότα που αναφέρει ο Ντάριο Φο στην ομιλία και τα σκίτσα του. Στο επίμετρο, η συγγραφέας και μουσικός Γιολάντα Τσιαμπόκαλου (Sadahzinia) που μετέφρασε τα σκίτσα και την ομιλία από τα ιταλικά, “κρυφοκοιτάζει” τον Ντάριο Φο.

«Οι Τζιουλλάρι (γελωτοποιοί), ήταν οι ζογκλέρ του μεσαίωνα, που διέσχιζαν την Ευρώπη, μεταφέροντας τις τραγουδιστικές και χορευτικές παραστάσεις τους. Ήταν φιγούρες που γεννιόνταν από το λαό και από το λαό έπαιρναν την οργή για να του την ξαναμεταδώσουν. Για το λαό το θέατρο ήταν πάντα το κύριο μέσο έκφρασης και επικοινωνίας, αλλά ακόμα και πρόκλησης και αναταραχής των ιδεών. Το θέατρο ήταν η ζωντανή και ομιλούσα εφημερίδα του λαού. Γι΄ αυτό ακριβώς οι Τζιουλλάρι κυνηγήθηκαν σκληρά στο μεσαίωνα από τη φεουδαρχία. Όταν τους έπιαναν, τους έγδερναν και τους έκοβαν τη γλώσσα…»
Το 1221 ο αυτοκράτορας Φρειδερίκος Β΄ θέσπισε ένα νόμο στη Μεσσίνα που είχε σαν τίτλο «Εναντίον των αθυρόστομων γελωτοποιών».
Ο Ντάριο Φο, κατά την απονομή του βραβείου Νόμπελ λογοτεχνίας, διάλεξε ως τίτλο της ομιλίας του στη Σουηδική Ακαδημία τον τίτλο του νόμου του 1221: «Εναντίον των αθυρόστομων γελωτοποιών», διευκρινίζοντας ότι «ο νόμος επέτρεπε σε όλους τους πολίτες να προσβάλλουν τους γελωτοποιούς, να τους ξυλοφορτώνουν, ακόμα και να τους σκοτώνουν, χωρίς να διατρέχουν κάποιον κίνδυνο να οδηγηθούν στα δικαστήρια και να τιμωρηθούν.