“Ελεύθερη Ελλάδα” – “Η φωνή της αλήθειας”

Περιγραφή

Πριν από μισό και πλέον αιώνα, το 1947, ιδρύεται από το ΚΚΕ, σε συνθήκες εμφύλιας αναμέτρησης, ο Ραδιοφωνικός Σταθμός «Eλεύθερη Eλλάδα». Λειτουργεί μέχρι το 1956. Μετά από δύο χρόνια σιωπής θα ξαναβγεί στα ερτζιανά, μετονομαζόμενος σε «Φωνή της Aλήθειας», μέχρι τη μεταπολίτευση του 1974. Με σημερινά κριτήρια, η ιδιαιτερότητά του ως «μέσου μαζικής ενημέρωσης» είναι προφανής για δύο, τουλάχιστον, λόγους. O πρώτος έχει σχέση με την ίδια τη λειτουργία του, καθώς παραμένει, απαρχής μέχρι τέλους, πλήρως ελεγχόμενος από τον πολιτικό κώδικα υποταγής στη βούληση της κομματικής εξουσίας την οποία υπηρετεί. O δεύτερος, ότι λειτουργεί εξόριστος, εκτός συνόρων της χώρας στην οποία εκπέμπει το κομματικό του μήνυμα, μετακινούμενος από το Βελιγράδι στο Βουκουρέστι και τέλος στο Χάλε της Λιψίας. Eπιπλέον, η ομάδα των συντακτών και εκφωνητών του διαβιώνει σε συνθήκες παρανομίας, έγκλειστη και απομονωμένη για λόγους συνωμοτικότητας αλλά και γιατί τα «φιλοξενούντα» καθεστώτα αποκρύπτουν ότι υποθάλπουν το σταθμό ενός αντάρτικου κινήματος γειτονικής χώρας.
Αυτές οι πολιτικές συγκυρίες διαμορφώνουν, εν τέλει, την περίκλειστη συνθήκη εντός της οποίας θα σχεδιαστεί, θα οργανωθεί και θα παραχθεί το έργο του κομματικού και δημοσιογραφικού επιτελείου του Σταθμού. Έργο εντυπωσιακό σε όγκο, ιστορική αξία, εάν συνεκτιμηθούν τα ποικίλα περιεχόμενά του: ενημέρωση, προπαγάνδα, οργάνωση, διαδικασίες, μηχανισμοί. Πάνω απ’ όλα, όμως, το υλικό αυτό αποτελεί, για τον ερευνητή, μία ακόμη εστία φωτισμού της πολιτικής σκέψης και πράξης του σημαντικότερου κόμματος της ελληνικής αριστεράς, στην πλέον δραματική περίοδο της ιστορικής του διαδρομής. Συνάμα, μια απρόσμενα ενδιαφέρουσα γωνία πρόσληψης της μετεμφυλιακής ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας από τη γεωγραφική απόσταση και την πολιτισμική απομόνωση του πολιτικού πρόσφυγα. Αυτό είναι το Aρχείο του Ραδιοφωνικού Σταθμού «Eλεύθερη Eλλάδα»/«Φωνή της Aλήθειας», το μεγαλύτερο μέρος του οποίου, 370.000 φύλλα δελτίων εκπομπών, απόκειται στα Aρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Iστορίας, στη διάθεση των ερευνητών/αναγνωστών.
H παρούσα έκδοση περιέχει, κατά πρώτο λόγο, το Ευρετήριο του αρχείου των εκπομπών του Ραδιοφωνικού Σταθμού. Eπίσης, εκτενή εισαγωγή για την ίδρυση, την οργάνωση, τις μετακινήσεις του Σταθμού, τον πολιτικό και κοινωνικό λόγο, το ύφος και τη γλώσσα του επιτελείου των συντακτών-εκφωνητών του καθώς και των κομματικών καθοδηγητών τους εντός και εκτός των τειχών του ιδιόμορφου εγκλεισμού στον οποίο εκόντες-άκοντες, σε άγριους χωρίς έλεος καιρούς, θήτευσαν.