Διαμάντια στην υπηρεσία της επανάστασης

Βιογραφικό συγγραφέα

Ο Γιουλιάν Σεμιόνοβιτς Λιάντρες, γνωστός με το φιλολογικό ψευδώνυμο Σεμιόνοφ, γεννήθηκε στις 8 Οκτώβρη του 1931 στη Μόσχα. Αποφοίτησε το 1954 από το Ινστιτούτο Ανατολικών Σπουδών της Μόσχας με ειδίκευση στην Ιστορία και την Πολιτική της Περσίας, ενώ ταυτόχρονα σπούδασε και διερμηνεία. Αρχικά εργάστηκε ως λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας, όπου δίδασκε Παστού, μία από τις επίσημες γλώσσες του Αφγανιστάν, και παράλληλα αρθρογραφούσε σε εφημερίδες και περιοδικά της ΕΣΣΔ. Γρήγορα τον κέρδισε η δημοσιογραφία και τις δεκαετίες 1960, 1970 και 1980 εργάστηκε ως ανταποκριτής της Πράβντα στην Ευρώπη και στην Κεντρική και Νότια Αμερική, ως πολεμικός ανταποκριτής στην Ασία (Βιετνάμ, Λάος) και στην Αφρική (Αγκόλα, Μοζαμβίκη), ενώ συμμετείχε σε ερευνητικές αποστολές στο Βόρειο Πόλο.

Ήδη από το 1959 άρχισε να γράφει μυθιστορήματα και σύντομες ιστορίες, αλλά τα ταξίδια και οι ανταποκρίσεις στο εξωτερικό ήταν καταλυτικά για το μετέπειτα συγγραφικό του έργο. Το 1963 εξέδωσε το πρώτο αστυνομικό του μυθιστόρημα, Πέτροβκα 38, το πρώτο μέρος της πενταλογίας με ήρωα τον αστυνομικό Βλάντισλαβ Κοστιένκο. Σημείωσε κατευθείαν επιτυχία κι έχει χαρακτηριστεί το πρώτο νουάρ μυθιστόρημα στην ΕΣΣΔ.

Ωστόσο, στην παγκόσμια αναγνώρισή του συνέβαλε η σειρά κατασκοπικών μυθιστορημάτων με πρωταγωνιστή το Σοβιετικό διπλό πράκτορα Στίρλιτς (γνωστό επίσης ως Βσέβολοντ Βλαντίμιροφ και Ισάγιεφ, ο οποίος μάλιστα έχει «γενέθλια» ίδια μέρα με το δημιουργό του, στις 8 Οκτώβρη του 1900). Η σειρά αποτελείται από 14 βιβλία τα οποία εκδόθηκαν μεταξύ του 1966 και του 1989, με την ιστορία να εκτυλίσσεται από το 1921 έως το 1967. Ο Σεμιόνοφ πλάθει το χαρακτήρα του μέσα από τα κοσμοϊστορικά γεγονότα της εποχής εκείνης, όπως ο Ρωσικός Εμφύλιος, ο Ισπανικός Εμφύλιος και ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, ενώ για τον Ισάγιεφ έχει ειπωθεί ότι συγκεντρώνει τα καλύτερα στοιχεία των χιλιάδων αφανών ηρώων που έδρασαν για την υπόθεση της εργατικής τάξης κάτω από τη μύτη του εχθρού, μέσα στα ίδια τα στρατιωτικά και πολιτικά επιτελεία του. Από τη σειρά ξεχωρίζει το 17 στιγμές της άνοιξης, το πιο πολυμεταφρασμένο έργο του παγκοσμίως. Τα περισσότερα από τα βιβλία για τον Στίρλτς έχουν μεταφερθεί στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο.

Παράλληλα, εμπνεόμενος από τις εμπειρίες του στις χώρες όπου ήταν πολεμικός ανταποκριτής, έγραψε βιβλία όπως η διλογία Το ΤΑΣΣ εξουσιοδοτείται να δηλώσει… (1979) και Διεθνής κόμβος (1986), και μεμονωμένα διηγήματα σχετικά με τον πόλεμο στο Βιετνάμ, στο Λάος κ.α. Από τα υπόλοιπα έργα του ξεχωρίζουν ιδιαίτερα τα ιστορικά μυθιστορήματα, μεταξύ των οποίων και η τετραλογία που είναι αφιερωμένη στη ζωή και τη δράση του Φέλιξ Τζερζίνσκι (1977-1987), του ιδρυτή κι επικεφαλής της ΤσεΚά, της υπηρεσίας πληροφοριών της Σοβιετικής Ρωσίας ανάμεσα στα 1917 και 1922.

Έχει θεωρηθεί πατέρας της ερευνητικής δημοσιογραφίας στην ΕΣΣΔ, κάτι που αντανακλάται σε όλα τα διηγήματά του, αλλά φαίνεται πιο έντονα στα τελευταία έργα του, τη δεκαετία του 1980, και ιδιαίτερα στο πολιτικό θρίλερ Σεντρ Πρες – Ανατομία ενός πολιτικού εγκλήματος (1983). Υπήρξε, επίσης, ιδρυτής και πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Συγγραφέων Αστυνομικών Μυθιστορημάτων.

Για το έργο του έλαβε διάφορα βραβεία, όπως το Κρατικό Βραβείο της Ρωσικής ΣΣΔ (1976), το Βραβείο Φιλίας των Λαών (1981), το Βραβείο Εξεχόντων Καλλιτεχνών της Ρωσικής ΣΣΔ (1982) και το Βραβείο Οκτωβριανής Επανάστασης (1984).

Το 1990 υπέστη εγκεφαλικό, με αποτέλεσμα να μην εργαστεί ξανά μέχρι το θάνατό του, το Σεπτέμβρη του 1993.

Στα ελληνικά κυκλοφορούν επίσης τα έργα του 17 στιγμές της άνοιξης, Διατάσσεσαι να επιζήσεις, Επέκταση Ι, Επέκταση ΙΙ (τα βιβλία 8, 9, 10 και 11 της σειράς με πρωταγωνιστή τον Στίρλιτς), και Το ΤΑΣΣ εξουσιοδοτείται να δηλώσει…, όλα από τις εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή.