Το αντάρτικο στην Αττική
€18,85
1941-1945
Εκδόσεις: Άνω Τελεία
Ημ. Έκδοσης: 30/10/2019
Σελίδες: 316
Τιμή: €18,85
Διαθέσιμο κατόπιν παραγγελίας
Περιγραφή
Εβδομήντα πέντε χρόνια μετά την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής από την Ελλάδα, η ιστορία του ΕΛΑΣ Αττικής παραμένει σχεδόν άγνωστη. Μόνο αραιά συναντάμε στην ιστοριογραφία της Αντίστασης το 34ο Σύνταγμα Αττικοβοιωτίας και τα «αρβανίτικα αντάρτικα» της Πάρνηθας, και συνήθως ως δευτερεύοντα-συμπληρωματικά στοιχεία ενός έπους που γραφόταν αλλού, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα. Εάν όμως το κεφάλι βρισκόταν στην Αθήνα (έδρα του μηχανισμού του ΚΚΕ), η σπονδυλική στήλη στην Κεντρική Ελλάδα και τα άκρα σε όλα τα μέρη της χώρας, για την Αντίσταση η Πάρνηθα υπήρξε το αναντικατάστατο νευρικό της σύστημα.
Το Υπαρχηγείο Αττικής, σύντομα Ι/34 Τάγμα, ήταν το αρμόδιο για την επικοινωνία του κέντρου με τον «ΕΛΑΣ του βουνού»· έβαζε τα στελέχη και τους συνδέσμους στην Αθήνα ή τους έβγαζε απ’ αυτή, παρέλαβε μεγάλο μέρος του οπλισμού των Ιταλών μετά τη συνθηκολόγησή τους, φυγάδευσε τους Εβραίους της πρωτεύουσας, στέγασε τον ασύρματο επικοινωνίας του ΕΑΜ με το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, παρακολουθούσε την κίνηση του εχθρού στον οδικό άξονα Αθήνας – Ελευσίνας – Θήβας (τη μόνη τότε εθνική οδό προς τα βόρεια) και τις σιδηροδρομικές γραμμές προς Θεσσαλονίκη και Πελοπόννησο. Εγγυόταν, τέλος, πως ο δρόμος του ΕΛΑΣ για την Αθήνα θα ήταν ανοιχτός όταν θα αποχωρούσαν οι Γερμανοί, πλεονέκτημα που απέτυχε -ή απέφυγε- να αξιοποιήσει η ηγεσία του κινήματος όταν της δόθηκε η ευκαιρία.
Δεν ήταν ωστόσο ένα ιδιότυπο τάγμα διαβιβάσεων ή μονάδα συνοδείας το Ι/34. Τόλμησε τη σύγκρουση με τον εχθρό, ενίοτε την επιδίωξε κιόλας, κόντρα στη φοβία του καθοδηγητικού κέντρου πως η επιθετική δράση θα εξερέθιζε το γερμανικό θηρίο και θα το οδηγούσε στα ζωτικής σημασίας μονοπάτια της Δυτικής Αττικής. Κι όχι μόνο δε λύγισε, αλλά ανάγκασε τους Γερμανούς να κρατούν καθηλωμένους χιλιάδες πολύτιμους στρατιώτες για την καταδίωξή του.
Σχηματικά η βιβλιοπαραγωγή για την εαμική εθνική αντίσταση διακρίνεται σε τρία κύματα. Το πρώτο περιλαμβάνει απομνημονεύματα αγωνιστών που κυκλοφόρησαν τις δεκαετίες ’50-’60, στα σύντομα φιλελεύθερα διαλείμματα του αποκληθέντος «κράτους της Δεξιάς». Το δεύτερο ξεκινά το ’74 με την αποκατάσταση του κοινοβουλευτισμού· κυριαρχούν ξανά οι βιωματικού τύπου καταθέσεις μιας δρακογενιάς που σιγά-σιγά έφευγε από τη ζωή. Στο τρίτο, το πιο σύγχρονο, η σκυτάλη έχει πια περάσει από τους πρωταγωνιστές στους ιστορικούς επιστήμονες και εξειδικευμένους ερευνητές.
Το Αντάρτικο στην Αττική 1941-1945 ανήκει στο δεύτερο κύμα. Ο Γιώργος Μπουτσίνης, ο καπεταν-Νικήτας του Ι/34, έχει πρόσφατα επαναπατριστεί από τις λαϊκές δημοκρατίες και παρουσιάζει γεγονότα και πρόσωπα του αντάρτικου με πολύτιμες λεπτομέρειες, καταθέτοντας πάντα ευθαρσώς την προσωπική του αξιολόγηση. Για όσα ήταν απών ή δεν είναι βέβαιος, χρησιμοποιεί συνήθως χωρία από το εμβληματικό «Γερμανοί, Κατοχή, Αντίσταση» του Φοίβου Γρηγοριάδη, καθώς και από το προ εικοσαετίας δημοσιευμένο στον αθηναϊκό τύπο χρονικό του Ανδρέα Μούντριχα, τον οποίο θεωρεί εν γένει αξιόπιστο αφηγητή παρά τη μεταπολεμική στροφή του προς τη Δεξιά και τον εργοδοτικό συνδικαλισμό. Άλλοτε αξιοποιεί μαρτυρίες συναγωνιστών που ζήτησε ο ίδιος εν όψει της έκδοσης, και τις ακόμα ακυκλοφόρητες αναμνήσεις του στενού του φίλου Νίκου Παπανικολάου. Όλες αυτές οι πηγές δεν είναι απλά γεμίσματα· ολοκληρώνουν την αφήγηση, ο συγγραφέας κάνει διάλογο μαζί τους, συχνά τις χρησιμοποιεί αντιπαραθετικά μεταξύ τους για να αναδείξει διαφορετικές εκτιμήσεις και κίνητρα.
Το βιβλίο πρωτοκυκλοφόρησε το 1979 σε επιμέλεια Νίκου Παπανικολάου, αυτοέκδοση του συγγραφέα και εμπορική διανομή από τις Εκδ. Νεόκοσμος των Φοίβου και Σόλωνα Γρηγοριάδη. Γνωρίζουμε πως ο συγγραφέας δούλευε τη β΄ έκδοση στις αρχές της δεκαετίας του ’80, διορθωμένη και συμπληρωμένη με την περίοδο από τη Βάρκιζα έως την έναρξη του Εμφυλίου, αλλά δεν πρόλαβε.
Επιλέξαμε η επανέκδοση να γίνει αφενός σε δύο τόμους, αφετέρου με πρόσθετη επιμέλεια και όχι ως πανομοιότυπο. Πέρα από τις συνήθεις παρεμβάσεις μιας επιμέλειας (ενιαίο ύφος και ορθογραφία, αντιπαραβολές, διορθώσεις κλπ), το δεύτερο μας επέτρεψε να αναδιατάξουμε τη ροή της αφήγησης και να προβούμε σε νέο χωρισμό σε κεφάλαια, ώστε τα γεγονότα και τα πορτραίτα αγωνιστών να παρουσιάζονται πιο συνεκτικά. Προσθέσαμε επίσης βιογραφικά για τα πρόσωπα-κλειδιά, χάρτες των επιχειρήσεων και σχόλια, προσπαθώντας να διευκολύνουμε το μέσο σημερινό αναγνώστη. Αντίθετα, δεν κάναμε καμιά παρέμβαση στα κείμενα των πηγών (με εξαίρεση ορισμένες συμβολές του Αλέξανδρου που ήταν ενσωματωμένες στο κυρίως κείμενο) και το προλογικό σημείωμα του συγγραφέα, τα οποία παρατίθενται όπως ακριβώς στην α΄ έκδοση.
Άλλες Πληροφορίες
ISBN: 9786188460720
Διαστάσεις: 16×23
Εξώφυλλο: Μαλακό
Περιεχόμενα
[1941 – μαϊοσ 1944]
|
Σημείωμα του εκδότη – Πρόλογος του συγγραφέα
1. Γυρισμός από τον πόλεμο· η ιδέα της αντίστασης ωριμάζει Σύνδεση με τον Ανδρέα Μούντριχα – Δυαδική καθοδήγηση και διστακτικότητα – Από το Πεζικό στη Χωροφυλακή – Η ίδρυση του ΕΑΜ δίνει πνοή – Κλαρίτες, η πρώτη μορφή αντάρτικου στη Βοιωτία 2. Στ’ άρματα, στ’ άρματα (με τρία λιανοντούφεκα) Ο Νάκιας (Βασίλειος Παναγιώτου) – Το βάπτισμα του πυρός – Αρχίζει η εξόντωση των ληστών – Ηθικός αφοπλισμός χωροφυλάκων – Γιάννης Αβορίτης: ενέδρα μία, λιποταξία μία – Δρόμος μετ’ εμποδίων – Ένας Θηβαίος εθνικόφρων – Οι Ιταλοί εγκαταλείπουν τη Δομβραίνα – Ο Ορέστης στην Αθήνα 3. Ο Άρης στην Αθήνα· όλοι οι δρόμοι περνούν από τα Δερβενοχώρια Η Κεντρική Επιτροπή καλεί τον Άρη – Ο πιστός στρατιώτης Μακρίδης – Η αλήθεια για την υπόθεση Μαραθέα – Η αιτία της στάσης του ΚΚΕ – Η επιστροφή – Ένα ρολόι από την Αμερική 4. Συνοδεύοντας το Στρατηγείο Στερεάς Ο κουμπάρος αλλάζει – Με τους Ρουμελιώτες αντάρτες του Άρη – Γνωρίζοντας τον πρωτοκαπετάνιο – Πορεία προς Ρούμελη – Στρατολόγηση του καπεταν-Βάρδα – Οι Ζερικιώτες – Και πάλι οι Αβοριταίοι – «Μείναμε μόνοι, γραμματικέ» – Συνάντηση με τα αρχηγεία Παρνασσίδας και Λοκρίδας 5. Συγκρότηση του Αρχηγείου Αττικοβοιωτίας, επιστροφή και εγκατάσταση στη Μαζαρέκα Εορτασμός της 25ης Μαρτίου στη Δεσφίνα – Συγκρότηση του Αρχηγείου Αττικοβοιωτίας – Ο Θεοχάρης Πολύχρονος – Αναχώρηση για Αττική – Εκτέλεση Βάρδα και Αβορίτη – Ανασυγκρότηση διοικήσεων – Στάση στην Αγία Τριάδα Πλαταιών – Εγκατάσταση στη Μαζαρέκα – Δυο λόγια για τον Άγιο Θωμά – Σχέδια σύμπτυξης στην Πίνδο – Μια παρένθεση για τον Ορέστη 6. Ο Σαράφης στρατιωτικός αρχηγός του ΕΛΑΣ Συγκρότηση του Γενικού Στρατηγείου ΕΛΑΣ – «Βροντάει ο Όλυμπος» – Πάσχα 1943 – Συνοδεύοντας το Σαράφη για να αναλάβει καθήκοντα – Η ηγουμένη Χαριτίνη της Αγίας Τριάδας – Ο όρκος του αντάρτη – Πανηγυρική άφιξη στο Μαυρολιθάρι – Ένα τραγικό περιστατικό – Συγκέντρωση στελεχών 7. Ο στρατός που αποφεύγει τη σύγκρουση, δε θα γίνει ποτέ ένας αξιόμαχος στρατός Δύναμη του Υπαρχηγείου Αττικής στη Ρούμελη – Ο Ηλίας Μανιάτης – Η κλοπή τιμωρείται με θάνατο – Ένα ούζο για τον Άρη – Η αγγλική βοήθεια – Οι ιταλικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις – Συμπεράσματα 8. «Ένα αγκάθι, ο Ψαρρός»· οι τρεις διαλύσεις του 5/42 Η δεύτερη διάλυση – Η τρίτη διάλυση (φόνος Ψαρρού) – Μερικά ερωτήματα και απαντήσεις 9. Συγκρότηση του Ι/34 Τάγματος, θορυβώδης επιστροφή στην Αττική Ανασυγκρότηση και μετονομασία των μονάδων του ΕΛΑΣ – Ένας κύκλος κλείνει, ένας νέος ανοίγει – Η Μάχη του Καπαρελλίου – Στα Βίλια υπό τα χειροκροτήματα των χωροφυλάκων – Αφοπλισμός και διάλυση της Χωροφυλακής Οινόης – Επανεγκατάσταση στη Μαζαρέκα – Η ληστεία ξανασηκώνει κεφάλι – Ο ταγματάρχης Λακιώτης στο Ι/34 – Σχεδιάζοντας την Ενέδρα της Κάζας – Επίσκεψη στο μητροπολίτη Αττικής & Μεγαρίδος – Στο χάνι της Κάζας – Διατάσσοντας τη δύναμή μας – Η μάχη – Απολογισμός – Η τύχη των αιχμαλώτων – Ιωαννίδης: Μόνο πολιτική δράση στην Αττικοβοιωτία – Σύσταση 2ου Λόχου – Δράση των άλλων ταγμάτων του 34ου Συντάγματος |
10. Ημέρες αισιοδοξίας· η Ιταλία συνθηκολογεί
Ο αντάρτης Πέππας χειροτονείται αρχιμανδρίτης – Γερμανικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην Κωπαΐδα – Τροφοδότης του ΕΛΑΣ ο ελληνικός λαός – Ο 2ος Λόχος στο Μυρίνι Πατέρα – Μια γιορτή στον Άγιο Θωμά – Η ιταλική ανακωχή – Ο απλός λαός κινητοποιείται – Η φρουρά της Αράχοβας παραδίδεται στο Νικηφόρο – Ιταλοί στρατιώτες στο Ι/34 – Το ιταλικό τάγμα της Εύβοιας [Διαπεραίωση στην Αττική – Ο αρχιμανδρίτης Φίλιππος κι ο καθηγητής Χαϊνάς] – Οι Ισραηλίτες – Σοβιετικοί στρατιώτες στο Ι/34 11. Συγκέντρωση μονάδων του ΕΛΑΣ στην Πάρνηθα Η αλήθεια για το Σαμαρινιώτη (Ανδρέα Τζήμα) – Προετοιμασία κατάληψης της Αθήνας – Οι σύνδεσμοι – Το μπούμερανγκ του εξτρεμισμού – Εχθρικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στον Ελικώνα· ανάγκη για αποσυμφόρηση της Πάρνηθας – Μπαμπέσικη δολοφονία του Ιταλού αιχμαλώτου Σάρντι – Ο αντισυνταγματάρχης Ρήγος στο βουνό 12. Οι οργανώσεις σε Δυτική Αττική και Θήβα Κριεκούκι (Ερυθρές) – Περιοχή Θήβας – Μέγαρα – Βίλια – Ελευσίνα – Ασπρόπυργος – Μάνδρα – Μενίδι (Αχαρνές) – Δερβενοχώρια 13. Η Μάχη των Δερβενοχωρίων Ημέρα πρώτη: Γερμανικό χτύπημα στην Πύλη – Ο Ρήγος αναλαμβάνει διοικητής του 34ου Συντάγματος – Ο μόνιμος ΕΛΑΣ μπαίνει στη μάχη – Ο μπαρμπα-Γιώργης Σταμάτης – Απόπειρα διαπραγμάτευσης με τη γερμανική διοίκηση – Ημέρα δεύτερη: Ολομέτωπη γερμανική επίθεση – Οι Γερμανοί πατούν την Πύλη – Ημέρα τρίτη: Σύμπτυξη και αποχώρηση – Εμπρησμός των Δερβενοχωρίων – Μερικές προσωπικές κρίσεις – Απολογισμός 14. «Διά συνεχών συντριπτικών αιφνιδιασμών, να μην αφήνωμεν ποτέ τις συμμορίες» Η περίπτωση Παπαζήση – Εκτέλεση των 42 Γερμανών αιχμαλώτων – Οι Γερμανοί αποσύρονται από τα Δερβενοχώρια – Απροσδόκητη εμφάνιση της Έντα – Επιστροφή του Ι/34 στη Μαζαρέκα, σύσταση 3ου Λόχου – Γερμανοί στη Μαζαρέκα – Η γερμανική ενέδρα της Λιβαδόστρας – Σύσταση της 5ης Ταξιαρχίας, ανασυγκρότηση του Ι/34 – Ο ορίζοντας θολώνει – Εκκένωση της Πάρνηθας – Πρωτοχρονιάτικη γερμανική επίθεση στο κενό 15. Η παρουσία μας στη Μεγαρίδα μεταξύ Σεπτέμβρη 1943 – Γενάρη 1944 Η Συνδιάσκεψη του Μυρινιού – Η αντίδραση δραστηριοποιείται – Αποχώρηση του 2ου Λόχου – Ο 3ος Λόχος στον Πατέρα [Οι μεγαλονοικοκυραίοι της Μάνδρας κι ο ναύαρχος Κουρμούλης – Η ενέδρα της Βένιζας] – Σχετικά με την Ενέδρα της Βένιζας – Ο Άγρας (Μελέτης Πόγκας) – Η διάσωση των δέκα Αμερικανών αεροπόρων 16. Πράκτορες, Τάγματα Ασφαλείας και προδότες Ο πράκτορας Ντον Στοτ – Το παράδειγμα του Μενιδίου – Τάγματα Ασφαλείας στην Εύβοια – Κατάσκοποι στην Πάρνηθα – Τσολιάδες στα Καμποχώρια – Ο πρώτος προδότης αντάρτης του Ι/34 – Ο Τσαντήλας 17. Φεβρουάριος 1944: Σιδηροδρομικές επιχειρήσεις Ο Πατέρας κυκλώνεται – Απεγκλωβισμός του 3ου Λόχου – Απολογισμός και συμπεράσματα – Σαμποτάζ του 1ου Λόχου στα παράλια του Σαρωνικού – Ο Ανέστης – Νέα γερμανική επιχείρηση στα Δερβενοχώρια – Η επιχείρηση του τραίνου στο Βαθύ Αυλίδας – Οι Τσολιάδες επανέρχονται – Οι Σοβιετικοί στρατιώτες της Κινέτας 18. Κινητοποίηση 10.000 Γερμανών σε Πάρνηθα, Πατέρα και Γεράνεια Ο γιατρός Δανάλης – Σωτήρια επέμβαση του Ορέστη στην Εύβοια – Διάλυση της γερμανικής φρουράς του Πευκενέα – Αναδιοργάνωση του Ι/34, εισαγωγή δυαδικών διοικήσεων – Ο Σπύρος Θηβαίος – Ο Ορέστης εθνοσύμβουλος – Εγκατάσταση μόνιμου τμήματος στα Μεσόγεια – Γερμανικό χτύπημα στο Φυλάκιο Φυλής – Η μεγαλύτερη εκκαθαριστική επιχείρηση στην Αττική – Συμπεράσματα – Καταστροφή των Μεταλλείων Λαρύμνης – Ο Δεληβορηάς (Παναγιώτης Κοροπούλης) |
Βιογραφικό συγγραφέα
Ο Γιώργος Μπουτσίνης γεννήθηκε στις Ερυθρές Αττικής (Κριεκούκι) το 1914. Μόνιμος υπαξιωματικός του Πεζικού, μετά τη συνθηκολόγηση της Ελλάδας μετατάχτηκε προσωρινά στη Χωροφυλακή και από το πόστο του παρείχε κάλυψη στη συγκρότηση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στα χωριά της Θήβας και στη Δυτική Αττική. Το Φλεβάρη του ’43 βγήκε αντάρτης στην Πάρνηθα με το ψευδώνυμο Νικήτας για να αποφύγει αναγκαστική μετάθεση σε δωσιλογικό σώμα. Υπηρέτησε σε διάφορες ηγετικές θέσεις του Τάγματος Αττικής (Ι/34) του ΕΛΑΣ και της Εθνικής Πολιτοφυλακής. Το ’46 εξορίστηκε προληπτικά στην Πάρο, ενώ με την επίσημη έναρξη του Εμφυλίου καθαιρέθηκε και εγκλείστηκε σε Γιούρα – Μακρόνησο. Το ’47 καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο όντας κρατούμενος. Απέδρασε και ξανάπιασε το βουνό με το Δημοκρατικό Στρατό. Μετά την ήττα διέφυγε στη Σοβιετική Ένωση, όπου σπούδασε νομικά και μηχανολόγος – τεχνικός δομικών έργων. Το ’68 μετοίκησε στη Γιουγκοσλαβία. Επαναπατρίστηκε το ’75 και τέσσερα χρόνια μετά κυκλοφόρησε το Αντάρτικο στην Αττική. Πέθανε στην Αθήνα το Δεκέμβρη του 1981.
Μπορεί επίσης να σας αρέσει…
-
Το τιμωρό χέρι του λαού
€15,75
Σχετικά προϊόντα
-
Ο τρόφιμος
€17,20 -
Οι ήρωες κοιμούνται ανήσυχα
€18,65 -
Σφαγείο Νούμερο Πέντε
€14,10 -
Η Άκρα Δεξιά στην Ελλάδα
€14,90
Αξιολογήσεις
Δεν υπάρχει καμία αξιολόγηση ακόμη.