Γερμανία 1945

Το 1945 ήταν η πιο κρίσιμη χρονιά στη νεότερη ιστορία της Γερμανίας. Καθώς ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος οδηγήθηκε σ’ ένα δραματικό τέλος, ο γερμανικός λαός βρέθηκε στην ανάγκη να βγάλει νόημα από τις φρικαλεότητες που μόλις είχαν περάσει και να βρει συνάμα τη δύναμη να προχωρήσει. Υπογράφοντας ίσως την οριστική μελέτη επί του θέματος, ο Ρίτσαρντ Μπέσελ αποδίδει με ενάργεια την ανάδυση της Γερμανίας μέσα από την καταστροφή και την αίσθηση του ηττημένου έθνους ότι υπήρξε θύμα, παρά τα εγκλήματα που είχε διαπράξει.

Οι τελευταίοι μήνες του πολέμου ήταν οι πιο αιματηροί καθώς η συμμαχική επίθεση στη ναζιστική Γερμανία έφτασε στο αποκορύφωμά της. Μόνο τον Ιανουάριο, περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι βρήκαν βίαιο θάνατο. Το βιβλίο αποτυπώνει τα φοβερά δεινά αυτής της περιόδου, τις κατεστραμμένες πόλεις, τις πράξεις εκδίκησης που υπέστησαν οι Γερμανοί από τους Σοβιετικούς, Γάλλους και Αμερικανούς κατακτητές, και μαζί τις πορείες θανάτου και την ακραία βαναυσότητα του ναζιστικού καθεστώτος απέναντι στον ίδιο το λαό του. Παρ’ όλη αυτή τη τρομακτική βία, προς το τέλος του 1945 οι άνθρωποι άρχιζαν να ξαναφτιάχνουν τη ζωή τους και να βάζουν τα θεμέλια μιας μεταπολεμικής κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής κουλτούρας.

Επί δεκαετίες οι ιστορικοί εξετάζουν με εντυπωσιακή λεπτομέρεια την καταστροφική πορεία της σύγχρονης γερμανικής ιστορίας, προκειμένου να εξηγήσουν πώς μπόρεσε ένα ανεπτυγμένο και πολιτισμένο έθνος να εγκαταλείψει τις αξίες της δημοκρατίας και του πολιτισμού, να εξαπολύσει κτηνώδεις πολέμους ιμπεριαλιστικής λεηλασίας και ρατσιστικής βίας, να συμμετάσχει σε οργανωμένες φονικές εκστρατείες πρωτοφανείς στην ανθρώπινη ιστορία και να εφαρμόσει το βάρβαρο ναζιστικό πρόγραμμα μέχρι το καταστροφικό και αυτοκτονικό του τέλος. Ωστόσο, όλα αυτά δεν εξαντλούν την υπόθεση και τα τελευταία χρόνια δίνεται ολοένα και περισσότερη σημασία στο τέλος καθώς και στις απαρχές της ναζιστικής Γερμανίας. Γιατί όσο σημαντικό κι αν είναι να κατανοήσουμε πώς ενεπλάκησαν οι άνθρωποι στις φρικαλεότητες του ναζισμού και του πολέμου, εξίσου σημαντικό είναι να κατανοήσουμε πώς βίωσαν το τέλος του ναζισμού και του πολέμου και κατάφεραν να βγουν από αυτή τη συνθήκη.