Οι ψυχές στο καθαρτήριο

Περιγραφή

Η ιστορία εκτυλίσσεται στην Ισπανία του δέκατου έκτου αιώνα. Ο δον Χουάν ντε Μαράνια, ο μοναδικός αρσενικός απόγονος μιας διάσημης οικογένειας ανατρέφεται στα πρότυπα των πατροπαράδοτων ιπποτικών αρετών. Η μητέρα του ωστόσο, βαθΙά θρησκευόμενη, προσπαθεί να του εμφυσήσει την χριστιανική ευλάβεια ως εχέγγυο για έναν ενάρετο βίο. Παιδί ακόμα, εντυπωσιάζεται από τον τρομακτικό πίνακα των Ψυχών στο Καθαρτήριο, που αντιπροσωπεύει τα βασανιστήρια που επιβάλλονται στους αμαρτωλούς. Όμως, στο Πανεπιστήμιο της Σαλαμάνκα, γίνεται φίλος του Ντον Γκαρσία, ο οποίος τον μυεί σε όλες τις ακολασίες. Αποπλανούν δύο αδερφές, την doña Fausta και την doña Teresa, και ο Don Juan άθελά του σκοτώνει τον πατέρα τους, Don Alonso de Ojeda αφού αυτός προηγουμένως κατά λάθος σκοτώνει την doña Fausta. Για να γλυτώσουν από τις ποινές που προβλέπει ο νόμος κατατάσσονται στον ισπανικό στρατό της Φλάνδρας, όπου ο καπετάνιος τους, τη στιγμή του θανάτου του, δίνει το πορτοφόλι του στον Δον Χουάν για να προσευχηθεί για την ψυχή του. Ο Δον Χουάν χάνει όλα τα λεφτά του καπετάνιου στον τζόγο. Ύστερα από το θάνατο φίλου του Δον Γκαρσία, ο δον Χουάν έχοντας ανακτήσει τα πλούτη της οικογένειας του επιστρέφει στην Ισπανία και, στο κάστρο του πατέρα του, βλέπει ξανά τον παλιό πίνακα των Ψυχών του Καθαρτηρίου που τον εντυπωσιάζει και πάλι όπως πριν. Συνεχίζει όμως την ακαταμάχητη ύπαρξή του και αναλαμβάνει να απαγάγει μια μοναχή που δεν είναι άλλη από την doña Teresa, παρασυρόμενη για δεύτερη φορά…

Είναι μόλις τριανταένα χρονών ο Μεριμέ, ο δημιουργός της θρυλικής Κάρμεν, όταν γράφει αυτό το διαμάντι της κλασικής γαλλικής λογοτεχνίας. Πρόκειται για μια προσωπική διασκευή του μύθου του Ντον Ζουάν. Σε αντίθεση με τους περισσότερους συγγραφείς ο Μεριμέ αναφέρεται στον χαρακτήρα ενός πραγματικού προσώπου του Ντον Ζουάν ντε Μαράνα της Σεβίλλης. Υπάρχουν τα πάντα σ’ αυτό το μικρό διήγημα: η γοητεία των τοπικών, εξωτικών χρωμάτων, αν μας επιτραπεί να αποδώσουμε κάπως άγαρμπα αυτό που οι γάλλοι ονομάζουν couleur locale, οι ίντριγκες, μονομαχίες, σερενάτες, οι ιδιοτροπίες της τύχης που ωθούν σε απρόβλεπτες περιπέτειες τους ήρωες, τα μεγάλα πάθη με τα αγνά αισθήματα, η προδοσία, η μετάνοιες, το τραγικό τέλος, η κάθαρση, με τη μοναδική γραφή ενός μεγάλου δασκάλου του είδους που προσφέρει στον αναγνώστη μια συναρπαστική ιστορία με φόντο τη μεσαιωνική Ισπανία. Αυτό που δίνει όμως την πραγματική γοητεία στο έργο είναι η λεπτή ειρωνεία ενός πνεύματος απαλλαγμένου από μυθοπλασίες που καταφέρνει να δώσει ένα απροσδόκητο βάθος και ένταση στα πιο κοινότυπα θέματα.