Ο γελωτοποιός και άλλες ιστορίες

Περιγραφή

Ο Χάινριχ Μπελ διαμόρφωσε καθοριστικά την εικόνα της πατρίδας του – της μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο τόσο ηθικά επιβα­ρυ­­μένης χώρας – την οποία σχημάτισε η νέα γενιά εντός και εκτός της Γερ­μανίας. Ήταν ένας λαϊκός συγγραφέας, ο οποίος με την απλή και λιτή γλώσσα του βρήκε πρόσβαση στους ανθρώπους, που δια­βά­στη­κε και ακούστηκε εντός και εκτός της πατρίδας του. Αυτή η επι­κοι­νωνία με τους ανθρώπους ήταν γι’ αυτόν και το πιο ση­μα­ντι­κό.

Ό,τι είχε να πει όμως, δεν ήταν δημοφιλές. Η οξεία ειρωνεία τoυ και η ηθική του ακεραιότητα τον ξεχώριζαν από τους πολλούς. Τον κατέταξαν στη λεγόμενη «λογοτεχνία της ώρας μηδέν», αν και δεν ανταποκρινόταν σε αυτό που πίστευε. Μίλησε και έγραψε ακρι­βώς πως δεν υπήρξε καμιά ώρα μηδέν. Η απελευθέρωση από τη ναζι­στι­κή δικτατορία, στα μάτια του, δεν σήμανε μια νέα αρχή για τη γερ­μανική κοινωνία. Το αντίθετο μάλιστα. Ο Μπελ έβλεπε πάρα πολλές συνέχειες σε παλιές νοοτροπίες. Με το να υπενθυ­μί­ζει το έγκλημα και την ενοχή αντιτάχτηκε στη λήθη, στη σκιά της οποίας εξακο­λου­θού­σε να ζει ο αυταρχισμός, η απανθρωπιά και ο συντη­ρη­τι­σμός της νε­α­ρής δημοκρατίας. Από την εμπειρία του πολέμου και των εγκλημάτων των Ναζί κατέληξε στο συμπέρασμα “Ποτέ ξανά, ποτέ πια ξανά”. Έτσι ο συγγραφέας Χάινριχ Μπελ ήταν πάντα και πο­λι­τι­κός ακτιβιστής. Εδώ συνίσταται η σπάνια ηθική του ακε­ραι­ό­τη­τα ως καλλιτέχνης, ως διαδηλωτής, ως διανοούμενος της δημό­σιας ζωής.